چگونه دوبلور شدند؟ ( زهره شكوفنده)
( دوست دارم صدایم را با نقش‌هایم بشناسند )
********************************************************
زهره شکوفنده (زادهٔ ۱۳۲۹، تهران) صداپیشهٔ ایرانی است که تا کنون در بیش از ۲۰۰۰ اثر حضور داشته‌است. او علاوه بر صداپیشگی مدیر دوبلاژ نیز بوده‌است.
او سال‌ها در دوبله همزمان در جشنواره کودک حضور داشته‌است. پدر وی حشمت الله شکوفنده (۱۳۰۵ تا ۱۳۶۳) گوینده بوده‌است. برادرش کامبیز شکوفنده نیز در کار دوبله مشغول است.
زندگی هنری
زهره شکوفنده اوایل انقلاب در بسیاری از فیلمهای ویدئویی که در مستر فیلم و تحت مدیریت ایرج ناظریان دوبله می‌شد در بسیاری از نقشهای ماندگار صحبت کرد که پس از سه دهه هنوز طراوت خود را حفظ کرده‌اند. در سالهای اخیر و پس از مرگ ژاله کاظمی، عزلت نشینی بانوی بی بدیل دوبله رفعت هاشم‌پور و همچنین انزوای ناخواسته شهلا ناظریان پس از بیماری سختش، بار دوبله بسیاری از نقشهای شاخص بر دوش خانم شکوفنده بوده‌است که به بهترین وجه گویندگی نموده‌است. او در بسیاری از فیلمها و مجموعه‌های تلویزیونیایرانی و خارجی به جای بازیگران مطرح گویندگی نموده و نیز در بسیاری از موارد سرپرست گویندگان بوده‌است.
فیلم شناسی
برخی از مجموعه‌ها و فیلم‌هایی که وی در آن‌ها به ایفای نقش پرداخته و یا گویندگان را سرپرستی کرده‌است به شرح زیر است:
فیلمهای خارجی
- جاذبه (۲۰۱۴)
- آقا و خانم اسمیت (۲۰۰۵)
- اوج (۲۰۰۵)
- ترس روی شهر (۲۰۰۵)
- شوهر ایتالیایی (۲۰۰۴)
- طلاق با عشق (۲۰۰۳)
- جسارت (۲۰۰۳)
- شیاد (۲۰۰۲)
- اعترافات یک ذهن خطرناک (۲۰۰۲)
- گاهی خوشی گاهی غم (۲۰۰۲)
- بوسه اژدها (۲۰۰۱)
- کیت و لئوپولد (۲۰۰۱)
- خاطرات (۲۰۰۱)
- دزدان (۲۰۰۱)
- مرد شهر (۲۰۰۱)
- طراح ازدواج (۲۰۰۱)
- خاطرات (۲۰۰۱) به عنوان سرپرست گویندگان
- از وهم تا وحشت (۲۰۰۰)
- شکلات (۲۰۰۰)
- این کودک را دعا کنید (۲۰۰۰)
- به دل بگو چه کار کنه (۱۹۹۹)
- عروس فراری (۱۹۹۹)
- آوای قلب‌ها (۱۹۹۹)
- ناتینگ هیل (۱۹۹۹)
- نامه‌هایی از یک قاتل (۱۹۹۸)
- گلوریا (۱۹۹۸)
- از اعماق (۱۹۹۷)
- آزار (۱۹۹۷) به عنوان سرپرست گویندگان
- اتاق ماروین (۱۹۹۶)
- گناه (۱۹۹۲)
- بابا لنگ دراز(۱۹۹۰)
- کوه نشین (آخرین مرد) (۱۹۸۶)
- ضارب (۱۹۸۳)
- کینگ کونگ (۱۹۷۶)
مجموعه تلویزیونی
فیلمهای ایرانی
- بجای فخری خوروش با لهجه شیرازی (سوته دلان / علی حاتمی ۱۳۵۶)
- فریماه فرجامی (تیغ و ابریشم / مسعودکیمیایی ۱۳۶۴)
- گلچهره سجادیه (آرایش مرگ / افشین شرکت ۱۳۷۳)
و دهها گویندگی متفاوت دیگر...
زهره شكوفنده با بیان این‌كه علاقه‌ای به مصاحبه‌ی تصویری ندارد، اظهار كرد: دوست دارم مردم صدایم با نقش‌هایی كه می‌گویم بشناسند تا نقش‌ها را بپذیرند و با شنیدن صدایم چهره‌ی خودم را به یاد نیاورند.
این مدیر دوبلاژ و صداپیشه درباره‌ی شروع به كار خود گفت: به واسطه‌ی خانم نورالهی از دوبلورهای خوب كه جای بچه‌ها هم در فیلمها صحبت می‌كردند در سال 1334 در پنج سالگی وارد كار دوبله شدم. در آن زمان قرار شد كه جای بچه‌ها در آثار سینمایی حرف بزنم. من هم برای صحبت به جای بچه‌ها به دوبله آمدم و در سال 34 در یك فیلم به نام «ولگردها» و درسال 1335 در «دختر نمكزار» گویندگی كردم.
وی افزود: در كل فیلمهای زیادی در آن زمان دوبله نمی‌شد و گروه دوبله حدود 15 تن بود.
این سرپرست گفتار درباره‌ی تغییر اندك صدایش در 30 سال اخیر اظهار كرد: معمولا صدای دوبلورها كمتر تغییر می‌كند.
وی درباره‌ی چگونگی خواندن دیالوگ‌ها در شروع كار خود در دوبله گفت: هنگامی كه وارد دوبله شدم سه ماه بود كه مدرسه می‌رفتم. بنابراین به خوبی نمی‌توانستم بخوانم و بنویسم. استادم آقای هوشنگ لطیف‌پور دیالوگ‌ها را در گوش من می‌گفتند. سپس من ادا می‌كردم.
شكوفنده با اشاره به حال و هوای خود هنگام ورود به دوبله اظهار كرد: من به عشق چلوكباب‌های ظهر به دوبله آمدم. دوست داشتم ساندویچ و چلوكباب بخورم. نمی‌دانستم دوبله چیست. حتی گاهی هنگام ضبط به جای گفتن نقش خودم، دیالوگ گفتن برخی دوبلورها را نگاه می‌كردم و این كار موجب خنده‌ی آنان می‌شد.
وی در ادامه گفت: عاشق كارم هستم و هنوز هم كه پشت میز دوبله می‌نشینم با عشق به جای نقش‌ها صحبت می‌كنم و دستمزد برایم در مراحل بعدی اهمیت قرار دارد.
این مدیر دوبلاژ با بیان این‌كه در آثار فارسی با لهجه‌های مختلف صحبت كرده‌ام، اظهار كرد: به لهجه‌های لری و تركی صحبت كرده‌ام. به عنوان نمونه به جای خانم فخری خوروش در سریال «روشن‌تر از خاموشی» با لهجه حرف زده‌ام. علاوه بر آن به لهجه‌های جنوبی و شیرازی گویندگی كرده‌ام.
وی درباره‌ی علت اعتراض به چگونگی دوبله‌ی لهجه‌ها اظهار كرد: در برخی موارد در بیان لهجه‌ها تنها متن را اعراب‌گذاری می‌كنیم.
این صداپیشه درباره‌ی صحبت به جای بچه‌ها در آثار اخیر اظهار كرد: می‌توانم به جای هنرپیشه‌های بچه صحبت كنم، ولی در فیلم‌هایی كه خودم دوبله می‌كنم ترجیح می‌دهم این كار را به دوبلورهای بچه‌گو واگذار كنم.
وی در زمینه‌ی استفاده از بچه‌ها در حال حاضر برای گویندگی به جای كودكان و نوجوانان تصریح كرد: در گذشته شاید در طول ماه دو فیلم دوبله می‌شد، ولی اكنون در هر روز یك فیلم دوبله می‌شود و همین امر موجب می‌شود كه بچه‌ها از درس‌های خود عقب بیفتند. از سوی دیگر شرایط كاری نسبت به گذشته تفاوت كرده است.
شكوفنده با اشاره به مقطع 16 سالگی خود یادآور شد: در آن زمان بازیگرانی بودند كه همیشه من به جای آن‌ها حرف می‌زدم اما پس از چند سال بازیگران بزرگ شده بودند، ولی صدایم بچه باقی مانده بود. بنابراین از دوبلورهای دیگر برای صحبت به جای آن بازیگران استفاده می‌كردند و این كار موجب گریه كردن من می‌شد.
آقای لطیف‌پور در این زمان به من پیشنهاد كردند كه اگر می‌خواهی كه كار تو فقط به گویندگی به جای بچه‌ها منحصر نشود باید تلاش كنی كه از این به بعد به جای بچه‌ها صحبت نكنی تا صدایت شكل بگیرد. بنابراین شش ماه اصلا كار نكردم و با فیلمهای «لیلی و مجنون» و «اشك و لبخندها» شروع به گویندگی به جای بازیگران بزرگسال كردم.
شكوفنده در پاسخ به این پرسش كه آیا دوره‌ای را تجربه كرده‌اید كه بیكار باشید یا در مقطعی كارهایی كه در آن‌ها صحبت كرده‌اید پخش نشود؟ گفت: دو سال پیش نصف صورتم فلج شد. یكی از همكارانم یك دكتر طب سوزنی را به من معرفی كرد و این پزشك من را درمان كرد. البته علت این عارضه را هنوز دانشمندان متوجه نشده‌اند. به هر حال این بیماری موجب شد كه من حدود یك ماه نتوانم كار كنم.
این سرپرست گفتار فیلم درباره‌ی نقش‌هایی كه به آن‌ها تعلق خاطر دارد، اظهار كرد: تقریبا تمام نقش‌هایی كه گفته‌ام را دوست دارم، ولی نقش‌هایی كه حسی‌تر است را بیشتر دوست دارم.
وی در زمینه‌ی تعداد آثاری كه در آن گویندگی كرده است، گفت: از سال 63 تا سال 74 در حدود 1300 فیلم حرف زدم.
شكوفنده درباره‌ی صحبت در آثار مستند اظهار كرد: قبل از واحد شدن دوبلاژ سیما، در مستندها هم گویندگی می‌كردم. البته آثاری را برای كار انتخاب می‌كردم كه از آن‌ها مطلبی بیاموزم، مثل كوآنتوم. اما پس از متمركز شدن دوبله، مدیر واحد دوبلاژ سیما كارهای من را به آثار سنگین و به اصطلاح بزرگانه مختص كرد.
این گوینده در پاسخ به پرسشی مبنی بر وجود دوبله‌ی زیرزمینی تاكید كرد: ما متاسفم هستیم. البته نه به علت آن‌كه آنان كار می‌كنند، بلكه چون باید برای هر كاری ضوابطی وجود داشته باشد. من كه 51 سال وقت خود را صرف دوبله كرده‌ام و در دوبله‌ی گونه‌های مختلف برنامه چون مستند، سریال داستانی و صحبت به جای كودكان فعایلت حرفه‌ای داشته‌ام. اكنون دوست ندارم شاهد آن باشم كه كسانی بدون گذراندن هیچ كدام از این مراحل، آثاری را دوبله می‌كنند.
وی اضافه كرد: تكثیر فیلمهای قاچاق، كار ما را محدود كرده است؛ چرا كه بیش از انتظار سی‌دی‌هایی كه ما دوبله می‌كنیم این فیلمها در بازار پخش می‌شود. این اقدام موجب ضرر كردن موسسات ویدئویی می‌شوند. بنابراین از ما می‌خواهند كه دوبله‌ی فیلمها را ارزان‌تر تمام كنیم. در نتیجه كیفیت دوبله‌ی این آثار افت می‌كند. البته صاحبان موسسات هم حق دارند.
این سرپرست گفتار فیلم درباره‌ی انجمن گویندگان و سرپرستان گفتار فیلم گفت: برخلاف شایعات موجود، هر سال از افراد علاقه‌مند دوبله امتحان گرفته می‌شود و افراد مستعد پذیرفته می‌شوند.
وی افزود: بین افرادی كه به صورت زیرزمینی كار دوبله انجام می‌دهند، افراد با استعداد هم وجود دارند. بنابراین چرا آنان از طریق خود ما وارد دوبله نمیشوند. دو سه نفر از گروه اولی كه زیرزمینی كار كردند افرادی بودن كه پس از گذراندن دوره‌ها رد شده بودند. البته بین آنان هم افراد بااستعداد هست.
شكوفنده اضافه كرد: ما پس از مدتی برای موسسات ویدئویی خانگی كارها را دوبله نمی‌كردیم، ولی بعد از گذشت زمانی تصمیم به دوبله گرفتیم. از همان افراد در سازمان صدا و سیما تست گرفتیم. اكنون از میان آنان چند نفر در حال دوره دیدن هستند. بنابراین صرف علاقه‌مندی به كار زیبایی چون دوبله نباید موجب شود كه افراد به فعالیت در آن حوزه بپردازند.
وی درباره‌ی مدت زمانی كه یك دوبلور می‌تواند كار كند، اظهار كرد: از افرادی كه صدای خاصی دارند ولی به كهولت سن رسیده‌اند میتوان به شكل دیگری استفاده كرد. به عنوان نمونه برای گفتن نقش‌هایی كه كوتاه اما چشمگیر هستند دعوت به كار كرد. من در آثاری كه دوبله می‌كنم معمولا از این گویندگان بهره می‌برم.
وی افزود: بین افرادی كه به صورت زیرزمینی كار دوبله انجام می‌دهند، افراد با استعداد هم وجود دارند. بنابراین چرا آنان از طریق خود ما وارد دوبله نمیشوند. دو سه نفر از گروه اولی كه زیرزمینی كار كردند افرادی بودن كه پس از گذراندن دوره‌ها رد شده بودند. البته بین آنان هم افراد بااستعداد هست.
شكوفنده اضافه كرد: ما پس از مدتی برای موسسات ویدئویی خانگی كارها را دوبله نمی‌كردیم، ولی بعد از گذشت زمانی تصمیم به دوبله گرفتیم. از همان افراد در سازمان صدا و سیما تست گرفتیم. اكنون از میان آنان چند نفر در حال دوره دیدن هستند. بنابراین صرف علاقه‌مندی به كار زیبایی چون دوبله نباید موجب شود كه افراد به فعالیت در آن حوزه بپردازند.
وی درباره‌ی مدت زمانی كه یك دوبلور می‌تواند كار كند، اظهار كرد: از افرادی كه صدای خاصی دارند ولی به كهولت سن رسیده‌اند میتوان به شكل دیگری استفاده كرد. به عنوان نمونه برای گفتن نقش‌هایی كه كوتاه اما چشمگیر هستند دعوت به كار كرد. من در آثاری كه دوبله می‌كنم معمولا از این گویندگان بهره می‌برم.
این مدیر دوبلاژ درباره‌ی نگه داشتن نسخه‌ای از كارهایی كه در آن‌ها گویندگی و یا آنان را دوبله كرده است در نزد خود، گفت: برخی از تله تئاترهای شكسپیر، «اشك‌ها و لبخندها» و كاری به نام «خلیج ببر» كه مربوط به سالهای ابتدایی شروع به كارم است را برای خود آرشیو كرده‌ایم.
شكوفنده كه در برنامه‌ی «چایی برای دو نفر» رادیو گفت وگو سخن می‌گفت در پایان، نشست صداهای ماندگار و صحبت به لهجه‌های گوناگون از جمله به لهجه‌ی شیرازی در فیلم «سوته دلان» و حرف زدن به جای برندگان اسكار را اوج كار خود ذكر كرد.
شكوفنده كه در برنامه‌ی «چایی برای دو نفر» رادیو گفت وگو سخن می‌گفت در پایان، نشست صداهای ماندگار و صحبت به لهجه‌های گوناگون از جمله به لهجه‌ی شیرازی در فیلم «سوته دلان» و حرف زدن به جای برندگان اسكار را اوج كار خود ذكر كرد.
عضو شوید
عضویت سریع
آمار مطالب
آمار بازدید